Betalingstermijnen gerechtskosten in strafzaken in 2024: achteruitgang ten opzichte van 2023.

Eind maart luidde de Beroepsvereniging Beëdigd Vertalers en Tolken (BBVT) de alarmbel. Een rondvraag  onder de leden wees uit dat ruim een derde van hen langer dan de wettelijke termijn van 30 dagen moet wachten op de uitbetaling van hun prestaties. Vooral tolken en vertalers uit Nederlandstalig Brussel, Halle-Vilvoorde en Limburg wachten tot langer dan 90 dagen op betaling.

In een reactie betwiste de FOD Justitie de cijfers van de BBVT en stelde dat in 2023 in 90% van de gevallen de facturen van alle prestatieverleners binnen de 30 dagen werden betaald. Op 17 april 2024 beantwoordde de minister van Justitie in de commissie Justitie van het parlement parlementaire vragen over onbetaalde facturen en de achterstand in de betalingen van gerechtstolken. Daarbij beaamde de minister dat betaalachterstallen niet kunnen, doch minimaliseerde hij de dramatische toestand voor Limburg en ging hij niet in op de aanslepende problemen bij het taxatiebureau voor Nederlandstalig Brussel. In het algemeen zouden deskundigen nu sneller worden betaald dan voorheen dankzij de applicatie JustInvoice. De minister liet niet na nogmaals te onderstrepen dat 90% van de kostenstaten in 2023 werd uitbetaald binnen 30 dagen.

Ook al lezen we in de statistieken van de FOD Justitie deze nuancering: “Het dient opgemerkt dat de vereffening van de schuldvorderingen georganiseerd is per gerechtelijk arrondissement en dat er regionale verschillen zijn in performantie. Zeven arrondissementen presteren beter dan het gemiddelde van 19 dagen hierboven. Elf arrondissementen blijven onder de betaaltermijn van 30 dagen.” 

Ondertussen zijn de eerste officiële betaalstatistieken van de federale overheid voor 2024 verschenen. Daaruit blijkt onmiskenbaar dat de FOD Justitie voor gerechtskosten in strafzaken in het 1ste kwartaal van 2024 slechtere betaalstatistieken heeft laten optekenen dan in 2023. De gemiddelde termijn tussen de datum van ontvangst van de facturen en de betaling ervan bedroeg 33 dagen. In 2023 was dat 19 dagen. In de eerste drie maanden van 2024 moesten prestatieverleners in strafzaken (tolken, vertalers, deskundigen, takeldiensten, gerechtsdeurwaarders …) dus gemiddeld 14 dagen langer wachten op de uitbetaling. Dit is een stijging met liefst 75%. Slechts 76% van de facturen blijkt betaald binnen de 30 dagen na ontvangst, een daling met 14% tegenover 2023. Bovendien houden de statistieken van de FOD Justitie enkel rekening met vereffende facturen. Facturen die ook zijn ingediend maar nog niet werden betaald, zijn niet opgenomen in het overzicht.  

Volgens de FOD Justitie “is de betalingstermijn gestegen in gevolge een gebrek aan budget 2023, waardoor betalingen zijn uitgesteld tot het budget 2024 beschikbaar was”. De meeste betalingen aan vertalers en tolken voor Limburg in 2024 waar minister Van Tigchelt het in zijn antwoord in de commissie voor Justitie over had, betreffen dus vooral doorgeschoven facturen die al in 2023 waren ingegeven in het boekhoudsysteem, maar waarvoor in december 2023 geen budget meer voorhanden was.

Het neemt niet weg dat het probleem van onbetaalde facturen van meerdere maanden van tolken en vertalers uit Brussel en Halle-Vilvoorde geenszins opgelost is, getuige de meldingen van wanhopige leden en collega’s die de BBVT regelmatig binnenkrijgt. Voor Limburg is er wel enig positief nieuws: sinds 1 mei is het taxatiebureau er opnieuw operationeel (ten gevolge van interne verschuivingen) en zijn de behandelingen van facturen en ook de betalingen hervat.

Eind deze week staan de aanslepende problemen bij het taxatiebureau voor Nederlandstalig Brussel op de agenda van een overlegvergadering tussen de FOD Justitie, de beleidscel van de minister en de beroepsverenigingen.