De verloning van de vertalers en tolken in strafzaken

10.01  Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen): Mijnheer de voorzitter, mijnheer de minister, ik wil even opmerken dat de vragen die geagendeerd staan eigenlijk schriftelijke vragen waren die niet tijdig zijn beantwoord, waardoor ik mij verplicht zie ze mondeling te stellen. Dat zal wat tijd in beslag nemen. U had in januari beloofd dat u attenter zou zijn wat betreft het tijdig beantwoorden van schriftelijke vragen.

Het koninklijk besluit tot vaststelling van het tarief voor prestaties van vertalers en tolken in strafzaken op vordering van de gerechtelijke overheden van 22 december 2016 hervormt enkele zaken met betrekking tot de vergoeding voor beëdigde vertalers of tolken. Een aantal zaken is door de FOD Justitie verder verduidelijkt in het kwaliteitshandboek.

De Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO formuleerde hierover enkele opmerkingen in een recent advies.

Een punt gaat over de tijd die vertalers en tolken vaak verliezen tussen twee opdrachten omwille van hun verplaatsing. Wanneer beide opdrachten gebeuren in het kader van een vordering door het gerecht vraagt de Hoge Raad deze tijd ook te vergoeden.

De Hoge Raad maakt ook opmerkingen over de complexiteit van de tarifering en stelt het beginpunt van het nachtwerk om 22 uur in vraag. Andere wetten bepalen namelijk steevast dat nachtwerk aanvangt om 20 uur. Bij pro-Deoadvocaten is dat zelfs om 19 uur. Tot slot heeft men ook moeite met de boetes voor geweigerde prestaties, zeker gezien de laattijdigheid van vergoedingen. Daarnaast vindt de Hoge Raad dat er moet nagedacht worden over een beschikbaarheidvergoeding voor wachtdienst 's nachts en in het weekend.

Het beroep van beëdigd vertaler-tolk staat onder druk. Meer en meer rechtbanken hebben moeite om tolken te vinden.

Ik heb hierover enkele vragen. Ten eerste, vindt u de vraag om een vergoeding voor de verplaatsingstijd terecht? Zo ja, hoe wil u daaraan tegemoetkomen?

Ten tweede, wat is uw eerste evaluatie van de nieuwe tarifering waarbij vertalers worden betaald per lijn van zestig aanslagen en tolken per gepresteerde minuut? Wat is uw reactie op de kritiek van de Hoge Raad?

Ten derde, bent u van oordeel dat het beginpunt van de nachtprestaties voor beëdigde vertalers-tolken vroeger zou moeten vallen? Hoe en tegen wanneer wil u daaraan tegemoetkomen?

Ten vierde, wat zijn uw bevindingen met betrekking tot de boeteregeling? Hoeveel keer werd er in 2017 al een boete opgelegd? Wat was het totale bedrag van de geïnde boetes?

Ten vijfde, wat vindt u van het idee om in een beschikbaarheidvergoeding te voorzien voor de beëdigde vertalers-tolken? Vindt u dit een terechte vraag? Zo ja, op welke termijn denkt u hiervoor een budget te kunnen vrijmaken?

Ik kom dan bij mijn tweede vraag met betrekking tot de vertalers-tolken. In een advies vraagt de Hoge Raad voor de Zelfstandigen en de KMO meer aandacht voor de vergoeding van de beëdigde vertalers-tolken. Concreet vragen ze een indexering van deze vergoedingen zoals voorzien in artikel 148 van het algemeen reglement op de gerechtskosten in strafzaken.

Daarnaast kaart men terug de problematiek van de laattijdige betalingen aan. Sommige vertalers werken voltijds voor het gerecht en zijn zelfstandig waardoor een uitgestelde betaling voor grote persoonlijke problemen kan zorgen.

Inmiddels blijkt het tekort aan vertalers-tolken steeds nijpender te worden. Er is sprake van het gebruik van Google Translate bij processen, een zeer kwalijke evolutie.

Ik heb hierover enkele vragen. Ten eerste, zal er gevolg gegeven worden aan de vraag om indexering van de vergoedingen voor vertalers en tolken? Waarom wel of waarom niet?

Ten tweede, hoe is het op dit moment gesteld met de betalingsachterstand bij Justitie wat betreft de prestaties van vertalers en tolken?

Ten derde, welke acties zal u verder ondernemen om deze achterstand weg te werken?

10.02  Philippe Goffin (MR): Monsieur le ministre, dans son avis du 11 octobre 2017 sur "les principes à appliquer aux prestations des traducteurs et interprètes jurés", le Conseil supérieur des indépendants et des PME réclame l'application effective de l'indexation des prestations des traducteurs et interprètes jurés. Il se base pour ce faire sur l'article 148 du Règlement général sur les frais de justice en matière répressive.

Le Conseil supérieur regrette également les délais de paiement parfois très longs après la réalisation des prestations.

Monsieur le ministre, vous avez, dès le début de la législature, pris à bras-le-corps la question des frais de justice. Dans le Plan Justice, vous annonciez vouloir mieux maîtriser les frais de justice, notamment en modernisant le cadre juridique, en revoyant les tarifs et en rationalisant le traitement comptable. Vous avez déjà concrétisé certaines de ces mesures concernant les traducteurs et interprètes, puisque l'arrêté royal du 22 décembre 2016 a fixé le tarif des prestations des traducteurs et interprètes en matière répressive sur réquisition des autorités judiciaires.

Je souhaiterais dès lors faire le point avec vous sur la rémunération des traducteurs et interprètes en matière répressive. L'arrêté du 22 décembre 2016 a-t-il fait l'objet d'une concertation préalable avec les traducteurs et interprètes jurés?

Cet arrêté royal est entré en vigueur le 1^er janvier 2017 mais il me revient que certaines mesures – telles que la fiche de prestation – ne sont pas prêtes et que des incertitudes subsistent. L'application de cet arrêté royal est-elle évaluée positivement? Une concertation est-elle prévue avec le secteur afin de réaliser cette évaluation? Des manquements ou incertitudes sont-ils toujours constatés dans la pratique? Compte tenu de l'arrêté royal du 22 décembre 2016, l'indexation des rémunérations des prestations des traducteurs et interprètes en matière répressive, conformément à l'article 148 du Règlement général sur les frais de justice en matière répressive, est-elle toujours d'actualité? Des mesures sont-elles prises afin de réduire le délai parfois très long entre la réalisation d'une prestation et sa rémunération? Où en est la mise sur pied de bureaux de frais de justice, qui doivent permettre de rationaliser le traitement comptable des frais de justice?

10.03 Minister Koen Geens: Monsieur le président, mijnheer Van Hecke, het koninklijk besluit van 22 december 2016 zal later dit jaar worden geëvalueerd en er zullen enkele aanpassingen worden voorgesteld om tegemoet te komen aan pertinente verzuchtingen. Uiteraard zullen de beroepsorganisaties in de loop van het jaar worden uitgenodigd om hun opmerkingen te bezorgen als basis voor het onderzoek naar wat er kan worden ondernomen.

Het advies van de Hoge Raad is mij bekend. Het kan gelden als een inventaris van wensen en raadgevingen die het beroep van gerechtsvertaler-tolk aantrekkelijker zouden maken, maar dergelijke inventarissen houden weinig of geen rekening met de kostprijs en de haalbaarheid van de geuite wensen. De beschikbare middelen zijn, zoals geweten, beperkt en een groot aantal zaken is praktisch niet realiseerbaar in de gerechtelijke wereld die een eigenheid heeft waarbinnen het niet voor de hand ligt om zaken uit andere sectoren over te nemen.

De boeteregel voor wie weigert op te treden terwijl hij zich formeel heeft ingeschreven als beschikbaar voor opdrachten is in de praktijk een stok achter de deur die tot nog toe niet effectief is toegepast.

De wettelijk voorgeschreven indexering van de tarieven die gelden voor alle prestatieverleners die worden aangesteld in het kader van een strafrechtelijke zaak, is sinds 2013 niet meer gebeurd, maar ook dit jaar vraag ik die indexering opnieuw.

De betaling van gerechtskosten gebeurt op twee niveaus. De betalingen bestemd voor vertalers en tolken worden behandeld en uitgevoerd door het lokaal niveau, dat wil zeggen, door de griffies die de kosten genereerden. Er is sprake van een vertraging op dat niveau. Die vertraging is enerzijds te wijten aan een gebrek aan gekwalificeerd personeel op sommige plaatsen, net als aan een gebrek aan middelen, en anderzijds zijn er soms problemen te wijten aan een onvolledige kennis van de instructies, zowel door de bevoegde diensten als in hoofde van de betrokken experts.

L'objectif est d'ouvrir d'ici 2019 de nouveaux bureaux locaux centralisés par arrondissement, indépendants des greffes et occupés par des spécialistes, qui sont actuellement recrutés. Les procédures seraient alors réexaminées et rendues plus efficaces.

Il y a bien eu des concertations, à plusieurs reprises et sous différentes formes, avec les organisations professionnelles, reconnues ou non, des traducteurs et interprètes lors de la rédaction de l'arrêté royal tarifaire. Il en est de même pour la rédaction du manuel de qualité qui a été diffusé afin de donner des instructions et des explications aux personnes sur le terrain. Il a été tenu compte de leurs remarques et suggestions dans la mesure du possible, c'est-à-dire qu'il a fallu tenir compte du cadre budgétaire et de la nature spécifique du monde judiciaire.

L'entrée en vigueur de l'arrêté royal tarifaire était telle qu'il n'était pas encore possible de le mettre en application dans son entièreté, comme les services de terrain n'étaient pas assez bien préparés.

Enfin, la nouvelle réglementation permettant la mise sur pied formelle des nouveaux bureaux des frais de justice est en phase finale de sa préparation. L'engagement des premiers membres du personnel, qui seront formés au service central des frais de justice pour devenir assez spécialisés afin d'être en mesure de diriger les bureaux, est en effet en cours.

10.04  Stefaan Van Hecke (Ecolo-Groen): Mijnheer de minister, u zegt dat wat de Hoge Raad voorstelt gekend is, maar dat er een probleem is qua kostprijs en betaalbaarheid. Vele van de zaken die zij vragen lijken mij niet overdreven, maar zelfs evident te zijn. Als we op termijn willen dat onze Justitie goed werkt, dat er kwaliteitsvolle vertalingen gebeuren van stukken en dat er correct getolkt wordt, hebben we ook nood aan goede vertalers en goede tolken. Die kunnen we enkel bekomen en houden als ze correct en tijdig betaald worden, en als vergoedingen ook geïndexeerd worden. Als dat niet gebeurt, vrees ik dat het steeds problematischer zal worden om nog kwaliteitsvolle mensen aan te trekken.

U meldt ook dat een aantal van de vertragingen te wijten zijn aan het gebrek aan gekwalificeerd personeel. Daarop is het antwoord zeer eenvoudig. Laten we investeren in gekwalificeerd personeel. We hebben de laatste jaren enorm zware besparingen op personeel gezien, maar we hebben nood aan gekwalificeerd personeel. Daar ligt een belangrijke opdracht voor u als minister, namelijk om hierin te investeren.

10.05  Philippe Goffin (MR): Monsieur le ministre, je vous remercie d'avoir fait le point sur la situation.

Het incident is gesloten.